ناشناس ( تحصیلات : فوق دکترا ، 36 ساله )

سلام و روز بخیر جناب دکتر. بنده حدود 36 سال سن دارم. صفراوی مزاج میباشم. مشکلی که دارم این است که در منزل به راحتی تحریک شده و عصبانی میشوم. بسیار به نظم و قرار داشتن وسایل در سر جای خود و مرتب بودن حساس...


مشاور (احسان فدایی)

با سلام و سپاس از همراهی شما، از این که ما را امین خود دانستید کمال تشکر و قدردانی را داریم. ما قدر ارتباط با شما را می دانیم.

در خصوص افراط شما در نظم در منزل و حالات عصبانیتی که از این رویدار شکل می گیرد لازم است حتما به روانشناس بالینی مراجعه نمایید زیرا ممکن است دچار وسواس نظم شده باشید که این موضوع باید دقیق تر بررسی شود. اما در خصوص عصبانیت و شیوه های کنترل آن راهکارهایی را عرض می نماییم که امید است با عمل به آنها بتوانید قدری خودتان را بیشتر کنترل کنید: راهکارهاى کنترل خشم
1. هنگامى که عصبانى مى ‏شوید، در خودتان یک تغییر حالت فیزیکى ایجاد کنید؛ مثلاً مقدارى قدم بزنید و سعى کنید در آن لحظات تصمیم نگیرید و اگر آب در دسترس شما است، مقدارى آب خنک میل کنید و دست و صورت خود را با آن شست و شو دهید.
2.
اگر امکان دارد، هنگام عصبانیت یا بى ‏حوصلگى و کسالت، یک دوش آب ولرم بگیرید.
3.
چند لحظه دراز بکشید و چشمان خود را ببندید و همه ماهیچه ‏هاى خود را شل کنید تا آرامش عضلانى پیدا کنید، و فکر خود را از آنچه موجب عصبانیت شما شده است، منصرف کنید و به عضلات بدن خود تمرکز یابید.
4.
به خودتان تلقین کنید که اتفاق خاصى نیفتاده؛ مگر آسمان به زمین آمده است؟ دیگران در چنین مواردى چه مى‏ کنند؟ آیا همه عزا مى ‏گیرند؟ هر کس به کارى مشغول مى ‏شود و به این گونه موارد اعتنایى نمى ‏کند.
5.
همیشه فضاى ذهنى و روانى خود را براى شنیدن و دریافت رفتارهاى نابجا و خلاف انتظار آماده سازید؛ به این معنا که همیشه انتظار داشته باشید دیگران با شما، به بدترین شکل برخورد کنند؛ اگر کسى مدتى چنین کند، به تدریج صفت حلم در او به وجود مى ‏آید و علاوه بر این، حسن خلق نیز براى او حاصل مى‏ شود و خود را براى تحمل آن آماده می کند.
6.
اگر گاهى سریع سخن گفتید و عجولانه تصمیم گرفتید و رفتار نابجا از شما سر زد، به سرعت خود را سرزنش و حتى در لفظ، اظهار پشیمانى کنید و وعده‏ ها و قول ‏هاى خود را در ذهن خویش، حاضر سازید.
7.
از خود ارزندگى نابجا و شخصیت قائل شدن بیش از اندازه براى خود بپرهیزید و تنها هنجارها را رعایت کنید. از این رو به رفتارهاى متواضعانه - همانند تقدم در سلام، ابراز ارادت به کوچک‏ترها، مصافحه و احوال‏پرسى، تفریح و صحبت با دیگران - اقدام کنید.
8.
ذکر «لا حول و لا قوة الا باللَّه» را زیاد بر زبان جارى سازید و سوره «والعصر» را زیاد بخوانید. تکرار اذکار «استغفراللَّه ربى و اتوب الیه» و «اعوذ باللَّه من الشیطان الرجیم» نیز مفید است. امام صادق(ع) فرمودند: «خداوند به برخى از انبیا وحى کرد : اى فرزند آدم! در وقتى که غضبناک گردیدى، مرا یاد کن تا من هم تو را در وقت غضبم یاد کنم و تو را هلاک نسازم» (بحار الانوار، ج‏73، ص 276، ح‏29). بنابراین یاد خدا علاوه بر اینکه آتش خشم را خاموش مى ‏کند، موجب آرامش انسان مى ‏شود و در قیامت نیز آثار مثبتى به دنبال دارد.
9.
به هنگام احساس عصبانیت، سریع تغییر وضعیت و موقعیت دهید و از آن محیط دور شوید؛ مثلاً اگر در منزل این حادثه رخ داد، لباس پوشیده و منزل را ترک کنید.
10.
وقتى که با امور عصبانیت آفرین مواجه هستید، براى مدتى (حدود 10 تا 15 دقیقه) راه دریافت‏هاى حسى خود را سد سازید. براى مثال جلوى گوش های خود را بگیرید و چشمان خود را ببندید و سر خود را پایین اندازید تا دریافت‏هاى عصبانیت تحت کنترل شما در آیند و موجب تحریک بیشتر شما نشوند.
11.
اگر رفتار و یا صفتى که در شخصى هست، موجب عصبانیت شما شده، آن را شوخى تلقى کنید و به شکلى خود را از تیررس او دور در نظر بگیرید؛ یعنى از در نظر گرفتن خویش به عنوان مخاطب رفتارهاى دیگران پرهیز کنید؛ مثلاً از مشاهده کسى که فحش مى ‏دهد با خود بگویید مخاطب او من نیستم و در این هنگام از صحنه دور شده و راه دریافت‏هاى حسى را سد سازید تا بیشتر مورد هجوم قرار نگیرید.
12.
براى توجیه رفتارهاى خلاف انتظار دیگران، توجیه مناسبى داشته باشید و آنها را مقصر تلقى نکنید؛ مثلاً بگویید : خودم از این فرد بدتر رفتار مى ‏کنم، او اشتباه گرفته و مقصر نیست. اشتباه من باعث رفتار نامناسب او شده است.
13.
به نظرات و عقاید دیگران احترام بگذارید و محترمانه با آنها رفتار کنید.
14.
در کارهاى مهم، با مشورت خواستن از دیگران، تصمیمات خود را استحکام بخشید و از اقدامات عجولانه و خام بپرهیزید.
15.
بیشتر با افراد حلیم، صبور، غیرعصبى و خوش مشرب معاشرت کنید و حرف شنوى از افراد تند مزاج نداشته باشید و از دوستی با آن ها بپرهیزید.

موفق و پیروز باشید.